اولین گردهمایی سرمایه گذاران ریسک پذیر (VC) وسرمایه گذاران فرشته (AC)اکوسیستم استارت آپی کشور

یکی از مهم ترین مشکلات وچالش ها در عرصه ی موضوعات کارآفرینی  استارت آپی وشرکت های دانش بینان ، سرمایه ومنابع مالی مورد نیاز جهت تامین ایده های استارت آپی در کشوراست .به طوری که اغلب کارآفرینان این حوزه به سختی ودشواری می توانند سرمایه گذاران طرح ها وایده های خود را پیدا کرده وبرعکس سرمایه گذاران نیز به دشواری می توانند ایده های مناسب افکار ومعیارهای سرمایه گذاری وتامین مالی را بشناسند .

این گردهمایی که برای اولین بار در کشور تشکیل می گردد در پی آن است تا امکان آشنایی بی واسطه ی سرمایه گذاران استارت آپی کشوررا با صاحبان استارت آپ ها وشرت های دانش بینان فراهم آورد .

تفاوت بین سرمایه‌گذار فرشته و سرمایه گذار خطرپذیر

سرمایه‌گذار فرشته و سرمایه‌گذار خطر پذیر دو فاز مختلف سرمایه‌گذاری هستند که سرمایه‌گذاران با توجه به روش سرمایه‌گذاری خود در آن فاز سرمایه‌گذاری می‌کنند.

سرمایه‌گذار فرشته (Angel Investor)
 

سرمایه‌گذاران فرشتگان افرادی هستند که تمایل دارند روی استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری کنند. این اشخاص معمولا در فازهای اولیه (فاز هسته) سرمایه‌گذاری می‌کنند. سرمایه گذار فرشته شخصی است با سرمایه­‌ی خالص بالا و از سرمایه‌­ی شخصیِ خود برای سرمایه‌گذاری استفاده می‌کند و برای این امر تنها به تصمیمات خود متکی است. هر سرمایه‌گذار فرشته­‌ در حوزه­‌ی خاصی از کسب و کار فعال است و میزان سرمایه‌گذاری آنها معمولاً مبالغی بین ۴۰ میلیون تا ۲ میلیارد تومان می‌باشد. همچنین به‌واسطه­‌ی سندیکاها این مبالغ تا ۸ میلیارد تومان نیز می­‌رسد. سرمایه‌گذاران فرشته به‌دنبال رسیدن به اهداف سرمایه گذاریِ خود در پروسه‌­ای ۳ تا ۸ ساله‌اند. سرمایه گذاری فرشته یکی از مهم­‌ترین منابع سرمایه‌گذاری در استارتاپ­‌ها و کسب و کارهای نوپاست. ازآنجاییکه بیشتر سرمایه‌گذاران فرشته به‌صورت شخصی سرمایه گذاری می­‌کنند، تعیین مبلغ دقیق سرمایه‌گذاری تااندازه­‌ای دشوار است.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (Venture Capital)
 

سرمایه‌گذاران خطرپذیر آن دسته از سرمایه گذارانی هستند که با تقبل مخاطرات قابل محاسبه و یا غیر قابل محاسبه، فعالانه با کارآفرینان همراه شده و با هدف کسب سود نقاط ضعف آنها را پوشش می دهند. سرمایه گذاری خطرپذیر فعالیت حرفه‌ای است که بیشتر از طریق صندوق‌ها یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر انجام می‌گیرد. سرمایه‌گذاران خطرپذیر اغلب زمانی وارد سرمایه‌‌گذاری در یک شرکت می‌شوند که آن شرکت قبلاً یک یا دو دوره توسط فرشتگان کسب و کار تأمین مالی شده‌ و محصول یا ایده آن، تست‌های بازار را با موفقیت پشت سر گذاشته و به دنبال تأمین مالی جهت تولید و بازاریابی است.

سرمایه گذاری فرشته با سرمایه گذاری خطر پذیر (VC)  از بسیاری  جهات متفاوت است. یکی از مهمترین دلایل این تفاوت‌ها این ‌است که در روش خطر پذیر، سرمایه گذاری از طریق مبالغ مدیریت شده‌­ای صورت می­‌گیرد که منشأ محرمانه یا عمومی دارند. مدیر سرمایه‌دار خطرپذیر، پول را به‌نمایندگی از صندوقی سرمایه گذاری می­‌کند که سودآوری­‌ و بازگشت آن سرمایه در آینده تضمین شده باشد لذا سرمایه گذاری­‌های کمتری در مراحل اولیه‌ی تأسیس کسب‌وکارها انجام می­‌شود. اما فرشتگان سرمایه‌ی لازم برای شروع و رونق کسب‌وکارهای تازه تأسیس را در اختیار آنها قرار می‌دهند، آن‌هم در شرایطی که روشVC از عهده‌ی این کار برنمی­‌آید.

در ادامه به مهم‌ترین تفاوت‌های بین فرشته ها و سرمایه گذاران خطر پذیر پرداخته شده است : 

۱. سرمایه‌گذاران فرشته از محل پول خود سرمایه گذاری می کنند در حالی‌که سرمایه‌گذاران خطر پذیر از پول مردم سرمایه گذاری می کنند.

به طور کلی فرشته ها به میزان کمتری از سرمایه گذاران ریسک پذیر سرمایه گذاری می کنند. در صورتی که استارت آپی به دنبال یک میلیون دلار یا کمتر باشد، سرمایه گذار فرشته بهترین گزینه برای آن می باشد. از آن جا که سرمایه گذاران ریسک پذیر با پول تعداد زیادی سرمایه گذار سرمایه‌گذاری می‌کنند، به طور کلی نسبت به فرشتگان هم سرمایه گذاری های بزرگ تری ایجاد می کنند.

۲. تفاوت در مقادیر مختلف سرمایه گذاری

سرمایه گذاران فرشته معمولاً بین ۲۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ دلار از پول خود را سرمایه گذاری می‌کنند، هر چند گاهی اوقات این مقادیر می تواند بیشتر یا کمتر باشد. اما سرمایه‌گذاران خطر پذیر به طور متوسط ​​۷ میلیون دلار در یک شرکت سرمایه گذاری می کنند. تفاوت سرمایه گذار فرشته و خطرپذیر در مقادیر سرمایه گذاری آنها مشخص است.

۳. مسئولیت و انگیزه‌های متفاوت

یکی از مهمترین مسئولیت‌های سرمایه‌گذاران فرشته ارائه پشتیبانی مالی است. اما در کنار آن درخواست‌های مشاوره و یا معرفی به مخاطبین مهم را نیز پاسخگو هستند. آنها اجیاری برای این انجام کارها ندارند. سطح مشارکت آنها بستگی به خواسته های شرکت و تمایلات خودشان دارد.

اما در مقابل یک سرمایه گذار خطر پذیر به دنبال محصول یا خدمات قوی است که دارای مزیت رقابتی قوی، تیم مدیریت با استعداد و یک بازار بالقوه وسیع است. علاوه بر این یک سرمایه گذار خطر پذیر برای کمک و راهنمایی به مدیران ارشد اجرایی باید در دسترس باشند.  هدف از انجام این کارها  کمک به شرکت برای داشتن در آمد بیشتر و عملکرد موفق تر است.

۴. سرمایه گذاری سرمایه گذاران فرشته در شرکت های تازه کار

سرمایه‌گذاران فرشته در شرکت های نوپا، وظیفه‌ی تأمین مالی و ورود به بازار اولیه را بعهده دارند. در واقع در زمان راه اندازی شرکت، وجوهی که سرمایه‌گذار فرشته فراهم می کند می تواند در عملکردآنها نقش عمده‌ای ایفا کند.

اما یک سرمایه گذار خطر پذیر پس از توافقات اولیه، بودجه لازم را برای توسعه و رشد در اختیار شرکت قرار می‌دهد.

۵. تفاوت در مدیریت اوضاع

سرمایه گذاران خطر پذیر تقریباً همیشه تمایل دارند تا گروه مدیریتی خود را در کسب و کار شما جای دهند و نسبت به سرمایه گذار فرشته باید میزان بیشتری از کنترل اوضاع کسب و کار خود را در اختیار آن ها قرار دهید

۶. تفاوت در میزان تعهد

نگاهی به آمار نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران فرشته نسبت به سرمایه گذاران ریسک پذیر تعهد بیشتری به کسب و کار های نوپا دارند و یا به زبان ساده تر تمایل آن ها برای کمک به این شرکت‌ها در رسیدن به موفقیت بیشتر است. در واقع فرشتگان می خواهند در سرمایه گذاری که انجام می دهند، پول سازی کنند و توقع دارند نرخ بالای بازدهی را هم داشته باشند.

انواع سرمایه‌گذارها
سرمایه‌گذاران با توجه به روش و فاز سرمایه‌گذاری و میزان سرمایه به سه دسته تقسیم می‌شوند:

فرشتگان سرمایه‌گذار: این سرمایه‌گذاران معمولاً در فازهای اولیه (مرحله هسته) به حمایت مالی از استارت آپ ها می‌پردازند. میزان سرمایه گذاری در این مرحله از لحاظ رقمی خیلی بالا نیست.
شتاب‌دهنده‌های استارت آپ: این سرمایه‌گذاران نیز در فازهای اولیه شروع به سرمایه‌گذاری می‌کنند و علاوه بر سرمایه، امکانات، محل کار، مشاوره، متخصص و … را نیز برای استارت آپ ها فراهم می‌آورند. آن‌ها در قبال سرمایه‌گذاری خود در سهام استارت آپ شریک می‌شوند.
شرکت‌های سرمایه‌گذار خطرپذیر: این شرکت‌ها در فازهای بالاتر شروع به سرمایه‌گذاری با مبالغ بالا می‌کنند. این شرکت‌ها باید دارای سایت باشند و معمولاً زمینه‌های موردعلاقه خود برای سرمایه‌گذاری را در سایتشان منتشر می‌کنند. کارآفرینان نباید به شرکت‌های سرمایه‌گذاری که فاقد سایت هستند اعتماد کنند.

این گردهمایی در پی آن است تا امکان آشنایی گروه سرمایه گذاران با کارآفرینان استارت آپی وشرکت های دانش بنیان را به صورت مستقل ومستقیم فراهم آورد .

نکاتی برای سرمایه‌گذاران در استارت آپ

پیش از انجام سرمایه‌گذاری باید استارت آپ و عملکرد و ایده اولیه آن کاملاً بررسی شود. یک سرمایه‌گذار باید بداند در چه زمینه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کند و بهتر است از بین استارت آپ های مختلف آن تیمی را انتخاب کند که نسبت به آن دانش یا حتی تخصص دارد. (برای مثال، دندان‌پزشکان بر روی تکنولوژی‌های جدید دندانپزشکی سرمایه‌گذاری می‌کنند)
در سرمایه‌گذاری باید سابقه کارآفرین و یا تیم استارت آپ کاملاً بررسی شود و سپس برای سرمایه‌گذاری اقدام شود. اینکه چه مدت از شروع کار استارت آپ می‌گذرد؟ چرا بنیان‌گذاران تابه‌حال سرمایه موردنیاز خود را فراهم نکردند؟ آیا تابه‌حال از سرمایه شخصی یا دوستان و آشنایان در استارت آپ خود هزینه کرده‌اند یا خیر؟ و … می‌تواند نکات قابل‌تأملی باشند که معنای مهمی پشت آن نهفته است. سابقه بنیان‌گذاران و ارتباط دانش و تخصص آن‌ها با اهداف استارت آپ نکته مهم دیگری است که باید برای حمایت از استارت آپ ها به آن توجه کرد. البته لازم نیست پشت هر ایده‌ای یک دانشمند باشد اما افراد غیرمتخصص با دانش اندک هم نمی‌توانند تضمین خوبی برای موفقیت یک ایده باشند.
سلامت کار و شفافیت مسیر و اهداف، بسیار حائز اهمیت است. پیش از انجام سرمایه‌گذاری باید تمام جزییات استارت آپ کاملاً بررسی شود و هیچ نکته تاریک و مبهمی باقی نمانده باشد. اگر کارآفرینان در این زمینه کوتاهی کردند و تمایلی به باز کردن موضوعات نداشتند و یا رفتارهای ضدونقیض از خود نشان دادند باید به صحت گفته‌های آنان شک کرد و زمان بیشتری برای تحقیق و بررسی انجام داد. جلب اعتماد برای طرفین سرمایه‌گذار و کارآفرین از نکات کلیدی و اساسی در یک استارت آپ است.
یک سرمایه‌گذار در صورت داشتن سرمایه کافی می‌تواند روی طیف وسیع و متنوعی از استارت آپ ها سرمایه‌گذاری کند. ممکن است دراین بین چند ایده به‌صورت غیرقابل‌باوری رشد کرده و به موفقیت دست پیدا کنند که این امر می‌تواند ضرر احتمالی از شکست ایده یا ایده‌های دیگر را تا حد زیادی جبران کند. البته از اصول سرمایه‌گذاری این است که باید پول مازاد سرمایه‌گذاری شود، یعنی برای سرمایه‌گذاری، خانه، ماشین و لوازم ضروری زندگی فروخته نشود. زیرا در اینصورت با از بین رفتن سرمایه، زندگی فرد به کلی مختل می‌شود.
سرمایه‌گذار باید پولی را سرمایه‌گذاری کند که قدرت از دست دادنش را داشته باشد.
باید بررسی کرد بازاری که استارت آپ قرار است در آن فعالیت و درآمدزایی کند به چه میزان بزرگ و یا قابل‌توجه است. این رونق بازار نه‌تنها در زمان حال بلکه برای آینده هم باید موردتوجه قرار بگیرد. کارآفرین باید سرمایه‌گذار را قانع کند که ایده کسب‌وکارش می‌تواند در حال و آینده برای بازار جذاب باشد و مشتری‌های بی‌شماری را کسب کند. شاید ایده با خود، بازار جدیدی به وجود بیاورد که تا پیش‌ازاین نبوده است. معمولاً سرمایه‌گذاران به حمایت مالی از استارت آپ های نوآور و خلاق تمایل نشان می‌دهند. شناسایی پتانسیل بازار فروش ایده از اصول مهم پیش از سرمایه گذاری است.

سرمایه‌گذار باید یک ویژگی را در کارآفرین به‌وضوح ببیند و این ویژگی عملگرا بودن است. به این معنی که حرف‌های او فقط در حد حرف نبوده، بلکه روی ایده کارشده و تبدیل به کسب‌وکار شده باشد. اگر کارآفرین در مرحله‌ای باشد که محصولش در بازار مورداستفاده قرارگرفته است، سرمایه‌گذاران با فراغ بال به حمایت از استارت آپ ها می‌پردازند. یک ایده محصول شده خیلی جلوتر از ایده در سر و یا در دفتر کار مانده است.
درصورتی‌که استراتژی سرمایه‌گذار با کارآفرین همسو باشد امکان همکاری بین این دو خیلی بهتر پیش خواهد رفت و سرمایه‌گذار را درگیر روند کار می‌کند.
نباید این نکته را فراموش کرد که گاهی حس ششم سرمایه‌گذار نسبت به کارآفرین، استارت آپ و روند آن می‌تواند تأثیر بسزایی بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذار بگذارد. برقراری روابط مثبت و صادقانه می‌تواند در جذب سرمایه گذار مفید واقع شود.
نکاتی که در این مقاله ذکر شد هم برای کارآفرینان استارت آپی و هم برای سرمایه‌گذارانی که قصد سرمایه‌گذاری در استارتاپ ها را دارند بسیار مفید است. تلاش برای ساختن یک رابطه مالی دوطرفه می‌تواند طرفین معامله را به سود زیادی برساند.

چطور می توان روی استارت آپ ها سرمایه گذاری کرد؟
استارت آپ در حقیقت نوعی از شرکت است که نوپا می‌باشد و با یک ایده اولیه کار خود را شروع می‌کند؛ ولی با سرعت رشد کرده و سریع به درآمد می‌رسد. از معروف‌ ترین استارت آپ های دنیا می‌توان به گوگل، مایکروسافت و اپل اشاره کرد. استارت آپ با یک ایده ناب و خلاق شکل می‌گیرد.

آیا ایده منحصربه‌فرد به‌ تنهایی می‌تواند ضامن موفقیت یک استارت آپ باشد؟

خیر. ایده قدم اول است و پس‌ازآن راهی طولانی برای رسیدن به مقصد موفقیت وجود دارد، درنتیجه قدم‌های بعدی نیز مؤثر هستند.

یکی از این قدم‌های مهم، سرمایه‌گذاری است تا با استفاده از سرمایه و فراهم آوردن امکانات لازم بتوان ایده ذهنی را به مرحله تجاری شدن و درآمدزایی رساند.

نحوه سرمایه‌گذاری در استارتاپ ها باید به روش مناسبی صورت پذیرد تا ایده اولیه به ثمر برسد و کارآفرین و سرمایه‌گذار به سود زیادی دست پیدا کنند. در این مقاله سعی کرده‌ایم نکاتی مهم در مورد سرمایه‌گذاری در استارتاپ ها و شیوه‌های مختلف حمایت از استارت آپ ها را به شما معرفی کنیم.

نکات مهم در زمینه سرمایه گذاری بر روی استارت آپ ها به شرح زیر ارایه شده است : 

سرمایه استارت آپ از کجا تأمین می‌شود؟
انواع سرمایه‌گذارها
نکاتی برای سرمایه‌گذاران در استارت آپ
سرمایه استارت آپ از کجا تأمین می‌شود؟
سرمایه‌گذاری شخصی:
در موارد معدودی برخی از کارآفرینان، سرمایه لازم برای ادامه کار را دارند و یا به دلیل اینکه ایده اشان کم سرمایه است نیازی به حمایت مالی ندارند.
روش‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری در استارتاپ ها وجود دارد، مثل، سرمایه شخصی، کمک مالی از دوستان و آشنایان، سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران کلان یا خرد، وام‌های بانکی، سرمایه‌گذاری جمعی و …

شاید بهترین گزینه این باشد که یک سرمایه‌گذار بزرگ در استارت آپ سرمایه‌گذاری کلان کرده و خیال کارآفرین از تأمین منابع مالی آسوده باشد و دغدغه فراهم کردن پول لازم برای هزینه‌های کسب وکار را نداشته باشد؛ اما واقعیت چیزی غیرازاین است.

اکثر استارت آپ ها با سرمایه‌گذاری شخصی شروع به کار می‌کنند. معمولاً سرمایه‌گذاران بر روی ایده‌هایی که هنوز اجرایی نشده است ریسک نکرده و سرمایه‌گذاری نمی‌کنند.

به روش سرمایه‌گذاری از جیب خود کارآفرین، سرمایه‌گذاری شخصی می‌گویند. البته لزومی ندارد که حتماً پول خود کارآفرین باشد، وی می‌تواند روی کمک دوستان و خانواده خود هم حساب باز کند. در این روش خبری از سرمایه‌گذاران نیست. سرمایه شخصی می‌تواند هزینه‌های اولیه مثل ایجاد وب‌سایت یا خرید مواد اولیه را پوشش دهد.

  چطور می توان فرصت های کارآفرینی را تشخیص داده و از آن ها استفاده کرد ؟
 
درصورتی‌که کارآفرین سرمایه بیشتری داشته باشد حتی برای تبلیغات و بازاریابی نیز نیازی به گذاشتن وقت و جذب سرمایه‌گذار ندارد و تمام تمرکز خود را در اجرا و عملی کردن ایده خود می‌گذارد.

در اکثر مواقع استارت آپ هایی که با سرمایه شخصی پیش می‌روند زودتر به موفقیت می‌رسند. البته این نکته را باید در نظر بگیرید که فرآیند استفاده از سرمایه شخصی کمی کند است؛ زیرا در اغلب اوقات افراد به‌اندازه‌ای سرمایه ندارند که تمام‌کارها را بتوانند با سرعت پیش ببرند و امکانات لازم را برای خود و تیمشان فراهم کنند.

همچنین سرمایه شخصی همیشه به‌صورت نقد نیست و گاهی شامل دارایی‌های افراد مانند ماشین، خانه، طلا و … می‌باشد که تبدیل کردن آن به پول نقد پروسه‌ای زمان‌بر است و به‌صورت آنی در دسترس قرار نمی‌گیرد.

اگر کارآفرینی از سرمایه شخصی خود استفاده کند، به این دلیل که هزینه‌های اساسی استارت آپ را خود به عهده گرفته و تا جای مورد قبولی کار را پیش برده، می‌تواند برای ادامه راه از سرمایه‌گذار کمک بگیرد و درواقع در جلب اعتماد سرمایه‌گذار برای یک استارت آپ آماده یا حتی نیمه آماده موفق خواهد بود.

اینکه شما یک ایده خام پیش روی سرمایه‌گذار نمی‌گذارید و تا بخشی از راه را با حساب شخصی خود رفته‌اید می‌تواند انگیزه سرمایه‌گذاری در سرمایه‌گذار را بالا ببرد.

تا زمانی که شما روی ایده خود زمان نگذارید و زحمت نکشید و کار خود را باور نکنید دیگران نیز شمارا باور نخواهند کرد و این خود مانعی برای جذب سرمایه‌گذار است. سرمایه گذاران تمایل دارند تلاش کارآفرین برای محقق شدن ایده را ببینند و این را نشانه‌ای برای موفقیت حتمی استارت آپ می‌دانند.

سرمایه بیرونی:
گاهی سرمایه‌گذاری در استارتاپ ها از طریق منابع بیرونی انجام می‌شود. منابع بیرونی همان قرض است که کارآفرین پس از مدتی باید آن را به صاحب حقیقی یا حقوقی‌اش برگرداند. استفاده از سرمایه بیرونی کار راحتی است و با سرعت بالایی همراه است زیرا معمولاً افراد یا مؤسساتی هستند که این کار را برای شما انجام دهند (مثل مؤسسات مالی و یا بانک‌ها).

اگر کارآفرینی برای پیشبرد اهداف استارت آپی خود تن به قرض و وام می‌دهد باید آن را درست و به‌جا هزینه کند و آن را در فعالیت‌های پیش‌پاافتاده هدر ندهد و درواقع قرض خود را درزمینه کسب درآمد بیشتر هزینه کند. (به‌عنوان‌مثال اگر قصد راه اندازی رستوران را دارد با پول قرض گرفته شده، گاز و فر و تجهیزات آشپزخانه‌ای که میلیون‌ها تومان هزینه دارند را تهیه کند و هر چه سریعتر کسب و کار خود را راه بیاندازد و با پول وام حقوق افراد تیم را پرداخت نکند)

وام زمانی کارساز است که به سود یا بازده مالی تبدیل شود و علاوه بر کسب درآمد بیشتر بتوان از خودش، خودش را پرداخت کرد.
شراکت در سهام:
سرمایه‌گذار با متقبل شدن بخشی از هزینه‌ها و حمایت مالی از استارت آپ در سهام آن شریک می‌شود. به نسبت پولی که سرمایه‌گذاری می‌شود، سهام استارت آپ به نام سرمایه‌گذار می‌شود.

سرمایه‌گذاران خیلی به این شیوه تمایلی ندارند زیرا ممکن است ایده با موفقیت روبه‌رو نشود و سهام استارت آپ نتواند سرمایه هزینه شده آنان را جبران کند ولی در مقابل کارآفرینان از این روش استقبال زیادی می‌کنند زیرا مجبور نیستند بدهی خود به حامی مالی اشان را در کوتاه‌مدت و یا به‌صورت قسطی پرداخت کنند و همین مسئله باری از روی دوششان کم می‌کند.

زمانی که سرمایه‌گذار در سهام شریک می‌شود جزئی از تیم شده است و کارآفرین می‌تواند از وی به‌عنوان یک نیروی متخصص و باتجربه استفاده کند. این روش معایبی هم دارد و آن اینکه کارآفرین مجبور است تا انتهای کار با شخص یا اشخاص دیگری سهیم باشد و استقلال خود در تصمیم‌گیری و اجرای برنامه را محدود کند و گاهی ممکن است اختلاف‌هایی در این زمینه بروز کند که ادامه کار را برای طرفین مشکل کند.

البته شراکت در سهام معمولاً در استارت آپ هایی انجام می‌گیرد که دارای پروژه طولانی‌مدت هستند و برای طی مسیر خود نمی‌توانند با گرفتن وام و قرض هزینه‌های خود را پرداخت کنند.

شما می توانید سایر رخدادهای ما را از طریق مراجعه به لینک های زیر در سایت ایوند دنبال کنید : 

https://evnd.co/aI2ga  https://evnd.co/1Dh63

https://evnd.co/V7Ly8 
 https://evnd.co/C3rQm

https://evnd.co/0BadY 
 https://evnd.co/udFsY

https://evnd.co/tEd5G 
 https://evnd.co/UrLLz

https://evnd.co/mYoWe 
 https://evnd.co/aJUUf

https://evnd.co/lqe3t 
 https://evnd.co/DJ7FO

https://evnd.co/wRXnO 
 https://evnd.co/f9a4j

https://evnd.co/9DEzt

قبل از ورود به دنیای کارآفرینی وکسب وکار ، توصیه می کنیم حتما کتاب زیررا مطالعه کنید : 

تلفن تماس برای خرید کتاب : 

00982122059814