ارزیابی اثربخشی در پروژه‌های فقرزُدایی

داشتن منابع بودجه‌ای محدود، کدام برنامه‌ها «بیشترین» و «پایدارترین» تاثیر را در کاهش فقر دارند؟

فرض کنیم بودجه‌ای 1 میلیارد تومانی داریم و می‌خواهیم آن را به منطقه‌ای فقیرنشین با 1000 خانوار فقیر اختصاص دهیم که نیمی از این خانوارها کودکان خود بعد از اتمام دوره ابتدایی، دیگر به مدرسه نمی‌فرستند. با هدف افزایش حضور کودکان فقیر در مدرسه، مناسب‌ترین شیوه برای هزینه‌کرد این بودجه یک میلیارد تومانی، چیست؟ بهتر است آن را به زیباسازی و تجهیز فضای مدارس آن منطقه اختصاص دهیم؟ سرویس رایگان حمل و نقل به مدارس در اختیار خانوارها قرار دهیم؟ برنامه صبحانه رایگان در مدارس راه‌اندازی کنیم؟ گردهمایی‌های هفتگی جذاب برای آگاه‌سازی والدین نسبت به منافع تحصیل کودکان برگزار کنیم؟ کمک مالی بلاعوض در اختیار «پدران» (یا «مادران») خانوارهای فقیر قرار دهیم و در عوض از آنها تعهد بگیریم که فرزند خود را به مدرسه بفرستند؟

«ارزیابی اثربخشی» (Impact Evaluation) به این معناست که با در نظر گرفتن ویژگی‌های فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی منطقه مورد نظر، بتوانیم با روشی علمی برنامه‌های فوق را مقایسه کرده و به 2 پرسش زیر پاسخ دهیم:

الف) با فرض اینکه بودجه ما ثابت و یک میلیارد تومان باشد، هزینه این یک میلیارد تومان در کدام یک از برنامه‌های فوق، «بیشترین» رشد را در حضور کودکان فقیر در مدارس ایجاد می‌کند؟

ب) اگر در سال بعد هیچ بودجه‌ای برای ادامه این برنامه نداشتیم، نتایج کدام برنامه «پایدارتر» است؟

ج) پس از انتخاب مناسب‌ترین برنامه، با در نظر گرفتن توان و محدودیت‌های اجرایی سازمان ما، چگونه می‌توانیم ساختاری برای «پایش و ارزیابی مستمر» برنامه طراحی کنیم که بازدهی برنامه را تا حد ممکن بالاتر ببرد؟

طبیعتا ارائه پاسخ علمی و مستند به این پرسش‌ها، می‌تواند هم جذب «منابع مالی» و هم جذب «نیروهای حرفه‌ای» در پروژه فقرزُدایی ما را به‌طور محسوسی بالا ببرد.

این ورکشاپ به تجزیه و تحلیل موضوعات فوق، در قالب پاسخ به پرسش‌های زیر می‌پردازد:

1. در پروژه‌های فقرزُدایی، روش علمی و دقیق برای «ارزیابی اثربخشی» (Impact Evaluation)، شامل چه مراحلی است؟ 

2. برای ارزیابی اثربخشی در مرحله پایلوت (آزمایشی) یک برنامه فقرزُدایی، «حجم نمونه»، «گروه کنترل» و «گروه آزمایش» چگونه باید انتخاب شوند؟ چه دقت‌هایی را باید به کار ببریم تا پیامدهای ناخواسته (و مخرب) در پروژه فقرزُدایی ما به حداقل برسند؟

3. پس از اجرای یک «آزمایش» (Experiment) درباره مقایسه میزان اثربخشی 2 برنامه فقرزدایی، نتایج حاصله را تا چه حد می‌توانیم به خانوارها و جوامع دیگر تعمیم بدهیم؟

4. در برنامه‌های ارزیابی اثربخشی (در فاز اولیه و پیش از آغاز برنامه وسیع) و نیز در برنامه پایش و ارزیابی (هم‌زمان با اجرای برنامه اصلی)، بودجه منطقی برای این برنامه‌ها چقدر است؟

5. در برنامه‌های فقرزدایی، برای ارزیابی اثربخشی و نیز برای پایش و ارزیابی نتایج، چگونه باید شاخص‌های عددی مناسب طراحی کنیم؟

زمان برگزاری:

چهارشنبه 29 آبان  ساعت 9 الی 17

محل برگزاری:

دفتر مولوی انجمن حمایت از کودکان کار و خیابان

. مدیران ارشد و مدیران میانی سمن‌ها (سازمان‌های مردم‌نهاد یا خیریه)  

2. مدیران و کارشناسان شرکت‌های فعال در حوزه «مسئولیت‌پذیری اجتماعی» (CSR)

3. مدیران و کارشناسان سازمان‌های «دولتی» فعال در حوزه کاهش فقر و نابرابری

4. نیکوکاران علاقه‌مند به وقف منابع مالی، در حوزه‌هایی عام‌المنفعه با «بیشترین اثربخشی»

5. محققان حوزه «سمن‌پژوهی» و «فقرپژوهی»

گواهینامه کلیه دوره‌های آموزشی موسسه مطالعاتی «حامیان فردا»، در 3 سطح A و B و C صادر می‌شود. درج یکی از این 3 سطح در گواهینامه، بر مبنای ارزیابی پاسخ شرکت‌کنندگان به دو تمرین کاربردی هر ورکشاپ است. این دو تمرین کاربردی در انتهای هر ورکشاپ مطرح شده و شرکت‌کنندگان باید براساس آموخته‌های خود، این تمرینات را به‌طور مشروح پاسخ دهند.

موسسه مطالعاتی «حامیان فردا» در سال 1393 تاسیس و «بیانیه ماموریت» آن به این صورت تعریف شده است:

کاهش پایدار فقر و نابرابری،

از طریق توان‌افزایی کلیه افراد و سازمان‌های دغدغه‌مند در این حوزه،

به‌وسیله ارائه خدمات در قالب دپارتمان‌های «تحقیقات»، «مشاوره» و «آموزش»

«دپارتمان آموزشی» این موسسه تا به امروز 34 ورکشاپ متنوع در حوزه توان‌افزایی سمن‌ها (سازمان‌های مردم‌نهاد و یا خیریه) طراحی کرده و بالغ بر 850 نفر در تهران و 8 شهر دیگر کشور، در این ورکشاپ‌ها دانش‌آموخته شده‌اند.

کسب اطلاعات تکمیلی و ارتباط با کارشناسان موسسه:

77944397 _ 021

برای اطلاعات تکمیلی و گفتگو با کارشناسان «دپارتمان آموزشی» موسسه، می‌توانید در ساعات اداری با شماره زیر تماس بگیرید:

77944397 _ 021