مرکز آموزش علوم انسانی صراط

«بسـم الله الرحمـن الرحيـم»

مركز آموزش علوم انساني صـراط

v        اهداف، ضرورت و چشم انداز

براي دانشمنداني كه در سنت اسلامي زيست مي كنند و چشم اندازشان در اين آب و هوا باليده، پرواضح است كه بدون تكيه بر مباني فكري اسلامي و بي توجه به مبادي نظري و عملي بومي، كسي را ياراي ورود به عرصه علوم انساني غربي، بمثابه امري مدرن و پيچيده نيست؛ چنين مواجهه ناآگاهانه اي با علوم انساني، نه تنها ميوه اي نوبر و پرفايده به بار نمي آورد، بلكه كمترين خطرش از دست رفتن سرمايه فكر و انديشه صحيح است كه در پرتو عقل سليم و نقل صحيح كشف مي شود؛ خطر التقاط فكري و اشتباه عقيدتي! بلايي كه امروزه براي دانشجويان علوم انساني، بس خانمان سوز شده! اما چه بايد كرد؟! «پاسخ»، در «پرسش» نهفته است؛ ضعف انديشه را تنها با تقويت آن مي توان جبران نمود؛ اما چگونه؟ آيا راهي هست كه ما را از اين چاه و چاله برهاند؟

در نگاه اول شايد مخاطب اين پرسش با خود بگويد:«مگر انديشه اسلامي در حوزه هاي علميه ارائه نمي شود؟» يا «مگر واحدهايي از دروس دانشگاهي به عرصه انديشه اسلامي اختصاص ندارد؟» در پاسخ بايد گفت: بله! در حال حاضر انديشه اسلامي در دانشگاه هاي مدرن ايراني يا حوزه هاي سنتي اسلامي، به كيفيت هاي مختلف و روش­هاي گوناگون ارائه مي شود؛ اما اين راه و اين شيوه به سرانجام مطلوب رسيده؟ آيا اين روش ها توانسته اند انديشه اسلامي را پا به پاي نظريات و آراي علوم انساني غربي به ما بنمايانند؟

طلبه هاي حوزوي ممكن است اصلاً تا آخر دوران تحصيل خود مواجهه اي علمي، عميق و دقيق با علوم انساني و كوچه پس كوچه هاي تاريك و باريك­ آن نداشته باشند؛ بنابراين تدريس و تعليم انديشه اسلامي در حوزه هاي علميه معمولاً بصورت غيرفعال، غير پرسشگرانه و بدون مواجهه مستقيم با آراء، انديشه ها و نظريات علوم انساني است؛ پس اگر اين روش در برابر سونامي فكري علوم انساني، ياراي ايستادن داشته باشد، پويايي حركت ندارد.

دانشجويان دانشگاهي علوم انساني نيز آن چه را از انديشه اسلامي، اصول عقايد، اخلاق اسلامي و ... در قالب دروس عمومي در آكادمي فرا مي­ گيرند، از جهت عمق، تازگي و كاربرد، هيچ سنخيت و تقارني با نظريات و انديشه ­هايي كه ايشان در قالب دروس تخصصي مي آموزند، ندارد.

بنابراين خلأ موجود كاملاً روشن است و راه علاج آن، طريقي است كه مركز صراط در پيش گرفته؛ در يك جمله:

«مطالعه عميق انديشه اسلامي در حوزه عملي و نظري؛ رو در رو و پا به پاي بررسي مباني و نظريات علوم انساني غربي.»

 مركز آموزش علوم انساني صراط در نظر دارد طي دوره ­اي 3 ساله، واحدهايي را حول دو محور علوم انساني دانشگاهي و علوم ديني حوزوي ارائه كند؛ از يك طرف دروسي مانند كلام جديد، منطق سنتي و كاربردي، اصول فقه، فقه مضاف، تاريخ اسلام، قرآن، عربي قرآني و تاريخ اسلام؛ و از طرف ديگر دروس مانند تاريخ تمدن غرب، تاريخ انديشه و فلسفه غرب، نظريات جامعه ­شناختي، نظريات روان­شناختي، نظريات اقتصادي، نظريات مديريتي، نظريات حوزه علوم سياسي و ... .

بنابرتجربه ­هاي موجود، کلاس هایی كه معمولاً در این عرصه برگزار مي ­شود، از دو جهت كامل نيستند و نياز مخاطب دغدغه مند را پاسخ نمي دهند:

·          از جهت محتوايي:

-   برخورد سطحي و كم عمق با معارف اسلامي مخصوصاً كلام و عقايد اسلامي؛

-  ارائه سطوح و موضوعاتي از معارف اسلامي كه در برابر مسائل موجود، كاربرد و پويايي ندارند؛

-    كم توجهي به تاريخ تمدن و مباني فلسفي غرب و سپس نظريات علوم انساني در شاخه­ هاي مختلف؛

-   بي توجهي به نقدهاي موجود به مباني و نظريات علوم انساني از منظر فلسفه، كلام و فقه اسلامي و نيز از منظر ساير نظريات هم عرضِ غربي؛

-    بي توجهي به ابعاد تربيتي و اخلاقي در مواجهه با دانشجويان و نگرش آموزش محوريِ صرف؛

-  عدم رعايت تقدم در ارائه مستدل مباني فكري اسلامي و درگير كردن «نابهنگام» ذهن دانشجو با پيچيدگي ها و ابهامات مضرّ مباني فكري مدرن؛

-كم توجهي به مهارت­ هاي پژوهشي و رسانه ­اي لازم براي دانشجوي حوزه علوم انساني؛

·          از جهت اجرائي:

-بي نظمي و بي برنامگي اجرائي كه در بلند مدت منجر به توقف حركت علمي مي ­گردد؛

-  غير مستمر و مقطعي بودن بعضي از دوره ها كه مانع از تربيت فكري مي ­شود؛

-  زمان­ گير بودن بعضي ديگر از دوره ها و لزوم اخصاص ساعات قابل توجه در هفته و ماه بصورت مقطعي يا مستمر؛

v     راهبردها و برنامه

مركز صراط در جهت اصلاح مشكل­ هاي نام­برده و نيز براي افزايش كارآمديِ آموزش علوم انساني، در خطوطي مشي كند؛ از جمله:

-   پرداخت عميق و مستدل به مباني كلامي اسلامي و توجه به امتداد اين مباني در ساير حوزه­ هاي نظري پيش از مواجه ساختن عميق دانشجو با مباني فكري مدرن؛

-   بررسي تاريخ، مباني و نظريات علوم انساني به ميزان بررسي اجمالي براي عموم و تعمق تفصيلي براي متقاضيان؛

- نگاه نقادانه نسبت به مباني نظري و نظريات علوم انساني از منظر مباني فلسفي، كلامي و فقهي و نيز از منظر ساير نظريات هم ­عرضِ غربي؛

- دعوت از اساتيد مجرّب و سرشناس حوزوي و دانشگاهي؛

-   برگزاري دوره ها و كلاس هاي علوم انساني و علوم حوزوي در ساعات محدود هفتگي بصورت ترمي؛ طي 6 ترم و 3 سال؛

-  هدايت دانشجويان به سمت تدوين بسته هاي علمي(خلاصه نگاري، جزوه نويسي، گزارش نويسي، نقدنگاري و ...) در راستاي هدفمندسازي كلاس هاي علمي؛

-  زمينه سازي براي ايجاد پويايي و روحيه علمي ميان دانشجويان از جمله فراهم سازي امكان مطالعه گروهي، مباحثه، طراحي و برگزاري دوره هاي مورد نياز توسط خود دانشجويان و ... . 

-  ارائه مدرك در پايان دوره به دانشجوياني كه كلاس ها را بصورت موفق گذرانده اند؛

-مديريت و پيگيري سامان­مند و منظم فعاليت ­هاي علميِ اصلي و جانبي توسط استادياران هر كلاس؛